Tanjant Nedir, Karşı Bölü Komşu?
Düşünsenize, bir gün arkadaşlarınızla buluşmuşsunuz, hava güzel, sohbet koyu. Bir anda birinin ağzından “Tanjant nedir, karşı bölü komşu?” gibi bir soru düşüyor. Herkes donup kalıyor. “Haa, ne?” diyorsunuz içinizden, ama gurur meselesi yapıp sessizce “Tabii, hemen açıklayayım” diye geçiyorsunuz. O an, işte o an matematikle yüzleşiyorsunuz. “Tanjant nedir?” sorusu, bir yandan klasik sınav sorusu gibi gelirken, diğer yandan “Daha önce hiç düşündüm mü acaba?” sorusu kafada dolaşmaya başlar.
Ben de, İzmir’de yaşayan biri olarak, böyle durumlarla sıkça karşılaşıyorum. Esprili bir şekilde başlayan konular bir anda derinleşiyor, ama insan bazen sırf başkalarını küçük düşürmemek için “Tabii, tanjant, ben biliyorum” diyip bir şeyler anlatmaya başlıyor. Ama içten içe “Tanjant nedir, karşı bölü komşu?” sorusunun cevabını hatırlamak için beyninizde acil arama yapıyorsunuz.
Tanjant Nedir, Aslında Ne Demek?
Tanjant nedir, diye soracak olursak, işin özü aslında oldukça basit. Matematiksel olarak, tanjant, bir dik üçgenin açılarından biriyle ilgili özel bir oranı ifade eder. Yani tanjant, bir açının karşısındaki kenarın, komşusundaki kenara oranıdır. Diğer bir deyişle, Tanjant = Karşı / Komşu.
Böyle dedikten sonra, içimdeki “gerçekten öğretici biri olmalıyım” sesi hemen devreye giriyor. Ama gelin, bunu biraz daha yaratıcı ve günlük hayattan örneklerle anlatmaya çalışalım, çünkü kimse okulda duyduğu bu matematiksel terimleri hemen kafasında dönüştüremiyor.
Hayatın Tanjantı
Mesela, diyelim ki sevgilinizle buluşmaya gidiyorsunuz. Saatlerdir hazırlanıyorsunuz, ama bir türlü “ne giyeceğimi bilemedim” moduna geçemiyorsunuz. Sonunda bir şeyler buluyorsunuz ve aynada kendinizi beğeniyorsunuz. Evet, bence o an, “Karşı / Komşu” oranı şöyle işlemiş olmalı:
Karşı: Tüm o cömertçe harcanmış enerji, her detayına kadar düşünülmüş hazırlıklar.
Komşu: Aslında gerçek anlamda “giydiğiniz” kıyafet.
İşte tanjant burada devreye giriyor: Yaptığınız hazırlıklarla kıyafet arasındaki oran, o an sizin dışarıya çıkıp çıkamamanızı belirleyecek kadar önemli. (Çünkü ben her zaman o iki olasılık arasında kalıyorum: Ya şık olmak ya da rahat. Her ikisi de çelişkili ama tanjant gibi bir oranla bir denge yakalamalıyım!)
Bir gün akşam yemeğine çıkarken, bu tanjant oranını göz önünde bulundurup, daha önce denemediğiniz bir ayakkabı ile dışarı çıkmaya karar verdiniz. Ama o ayakkabının gerçekten ne kadar rahat olduğunu bilmiyorsunuz. İşte bu, bir tanjant oranı örneği! Karşısındaki (ayağınız) ve komşusundaki (ayakkabınız) oranı… Gerçekten test etmek zor bir denge!
Bir İş Yerindeki Tanjant
İş yerinde de bu tanjant ilişkisi devreye girebilir. Mesela, bir gün patronun size yeni bir görev veriyor. Bu görev, bir yandan çok heyecan verici ama bir yandan da stresli. Çünkü gerçekten zamanınız dar ve bu görev çok büyük bir sorumluluk taşıyor.
Karşı: Yüksek beklentiler ve büyük sorumluluk.
Komşu: Zamanınız ve sahip olduğunuz kaynaklar.
Bunu tanjantla ifade etmek gerekirse, zamanınız (komşu) ile sorumluluklarınız (karşı) arasındaki oranı göz önünde bulundurmalısınız. Eğer bu oran, işler yolunda gitmediğinde “gizemli” bir şekilde değişirse, işler karışabilir. “İçimdeki mühendis” dediği gibi, her şeyin bir oranı var; eğer tanjant oranınız çok yüksekse, işiniz daha zor olabilir.
Tanjant ve İlişkiler
Evet, ilişkiler… Hele bir de bir tartışma yaşandıysa ve siz “biraz mesafe kuralım” modundaysanız, işte o zaman tam anlamıyla tanjantı yaşıyorsunuz. Birine karşı sinirli olduğunuzda, mesafeyi artırmak, biraz da sabırlı olmak gerekecek. O zaman karşınızdaki kişiyle olan ilişkinizdeki “karşı” (sinirli ruh haliniz) ve “komşu” (beklentileriniz) oranını düşünmeniz gerekiyor.
Karşı: O sinirli ruh haliniz.
Komşu: O kişiyle ilişkilerinizi ne kadar düzeltmeye çalışacağınız.
Buradaki tanjant oranı, sizin sabrınızla doğru orantılı. Ne kadar sabırlı olursanız, tanjant oranınız o kadar düşer ve sorun daha kolay çözülür. Tabi, burada da içimdeki mühendis devreye giriyor, “Bunu böyle çözebiliriz, çözüm önerim şu!” diyor ama içimdeki insan hemen “Biraz duygusal olsana ya!” diyerek daha insani bir çözüm öneriyor.
Sonuç: Tanjant Nedir, Karşı Bölü Komşu?
Sonuç olarak, “Tanjant nedir, karşı bölü komşu?” sorusu, aslında hayatımızın pek çok anında bir şekilde karşımıza çıkıyor. Hem matematiksel hem de insan ilişkileri açısından düşündüğümüzde, bu oran her zaman bir denge kurmamıza yardımcı oluyor. Hem fiziksel hem de duygusal olarak bu oranı görmek, hayatta her şeyin bir ölçüsü olduğunu hatırlatıyor.
İçimdeki mühendis, her zaman net bir hesaplama yapmamızı ister, ama içimdeki insan, bazen hayatta bazı şeylerin sayılardan daha fazlası olduğunu söyler. İşte tanjant da tam olarak bu; bazen bir oran, bazen bir duygu, bazen de hayatın kesişim noktalarındaki o eğri… Ama her zaman kendi oranını bulmamız gerek.